انگیزه و نقش آن در زندگی نوجوانان و دانش آموزان …. ویژه همکاران . معلمان و مدیران و اعضای معزز جمعیت معلمان و فرهیختگان ایران اسلامی … به قلم عباس سرگزی کارشناس حوزه فرهنگی و اجتماعی همکاران ارجمند از روش های ایجاد انگیزه در نوجوانان چه اطلاعی دارید؟ زمانی که والدین از خودشان می پرسند «چگونه به نوجوانم انگیزه بدهم»؟ به این معنا است که چگونه می توانم کاری کنم که نوجوانم آن چه را که می خواهم انجام دهد یا چکار کنم که او در زندگی تعادل داشته باشد. نوجوانی دوره بسیار حساسی است که خود والدین هم آن را به شکل های مختلفی تجربه کرده اند.
ایجاد انگیزه در نوجوانان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و بخش اعظم تصمیمات آن ها را شکل می دهد. به همین خاطر ایجاد انگیزه در نوجوان یا پیشگیری از ناامیدی و بی انگیزگی، نیازمند صبوری و دقت عمل والدین است. هر قدم اشتباه ممکن است به بی انگیزه تر شدن نوجوان منجر شود. به همین خاطر لازم است والدین روش درست برخورد با نوجوانان را بدانند. آن ها در این ارتباط می توانند از مشاوران خانواده کمک بگیرند. در ادامه به روش های ایجاد انگیزه در نوجوانان خواهیم پرداخت.
انگیزه به چه معناست؟
داشتن انگیزه تنها دلیل اعمال، امیال و نیازهای افراد است. انگیزه به یک فرد در انجام یک رفتار و تکرار آن جهت می بخشد. انگیزه از دو منبع ناشی می شود. به این معنا که یا از دیگران و اتفاقات بیرونی تأثیر می پذیرد که به آن انگیزه بیرونی گفته می شود. یا از درون فرد نشأت می گیرد که انگیزه درونی نامیده می شود. انگیزه یکی از مهم ترین دلایلی است که فرد را به حرکت و انجام کار در می آورد و به طور کل باعث ایجاد امید به زندگی می شود. تسلط بر انگیزه ها فرد را در رسیدن به سطوح بالایی از اهداف که نیازمند تمرینات پایدار و ارادی هستند، کمک می کند.
دنبال کردن اهدافی مانند پزشکی، نوازندگی یا ورزش حرفه ای به انگیزه ای قوی نیاز دارد. نوجوانی دورانی حساس در زندگی است که چالش ها و بحران های بسیاری در آن وجود دارد. بی انگیزگی یکی از همین چالش ها به حساب می آید.
دلایل بی انگیزگی در نوجوانان
مهم ترین علل بی انگیزگی در نوجوانان چیست؟
برای ایجاد انگیزه در نوجوانان یافتن علل بی انگیزگی بسیار مهم است و کمک می کند با اصلاح و رفع آن ها انگیزه خود و یا فرزند نوجوان تان را افزایش دهید. برخی از مهم ترین دلایلی که تاکنون شناسایی شده اند، عبارتند از:
۱. عدم اعتماد به نفس
ممکن است نوجوان به انجام کاری علاقمند باشد اما واقعا به این که می تواند آن را انجام دهد اعتقادی نداشته باشد. این نوجوانان به طور مداوم صدایی در سرشان می شوند که می گوید «تو نمی توانی، پس به دنبال سعی کردن نباش».
۲. دلیل محکم نداشتن
احتمال دارد نوجوان واقعا برای انجام کاری دلیل پیدا نکند یا پاداش و مزایای آن کار به اندازه ای نباشد که او را مصمم و علاقمند به انجام دادن نشان دهد.
۳. اهداف بزرگ
گاهی هدف مورد نظر آنقدر بزرگ و دست نیافتنی به نظر می رسد که نوجوان از نگاه کردن به آن هم دچار ترس می شود. او سعی نمی کند که با مشکل روبرو شود و غول را از بین ببرد. بلکه تنها به خاطر ترس از شکست ترجیح می دهد فرار کند.
۴. به سادگی خسته شدن
در زندگی راه های زیادی برای رفتن و کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. فکر کردن به همه این موارد در بهترین حالت به ایجاد استرس و در بدترین حالت به نابودی نوجوان و از بین رفتن انگیزه در او منجر می شود. درگیر شدن در مسیرهای متنوع و پر تعداد و داشتن چند هدف همزمان تنها فرد را خسته می کند. آن چیزی که برای انجام جدی یک کار نیاز است، تعیین هدف مشخص، برنامه ریزی و محرک رفتن به یک مسیر است که اگر برنامه ریزی و انگیزه کافی وجود نداشته باشد، هیچ وقت به دست نمی آید.
روش های انگیزه مند کردن نوجوانان
۵. بی تابی و بی قراری
در واقع رسیدن به هدف خیلی بیشتر از حدی که نوجوان تصور می کند، طول می کشد. این بی تابی و بی قراری و نداشتن مهارت تاب آوری در اکثر مواقع باعث ترک کردن مسیر رسیدن به هدف و در نهایت شکست و بی انگیزگی می شود.
۶. سبک زندگی ناسالم و عوارض آن
در این مورد نوجوان دچار خستگی و کندی بیش از حد می شود. در این مدت دردهای جسمی آزار دهنده، تیرگی و ابهام در تفکر، عدم تمرکز و پرش فکری آن ها را آزار می دهد. برخی راه های سالم زندگی کردن که باعث بالا بردن انگیزه در نوجوانان می شود